Steeds meer jongeren in gewone gevangenissen

Het aantal jongeren dat ondanks een straf onder het jeugdstrafrecht in een gevangenis voor volwassenen belandt, is de afgelopen jaren explosief gestegen. Dat meldt het AD. In 2022 ging het nog om 29 jongeren, terwijl dat aantal in 2024 meer dan vertienvoudigd is naar 308.

Deze stijging heeft alles te maken met een gebrek aan beschikbare plaatsen in jeugdgevangenissen, gecombineerd met een tekort aan personeel en jeugdhulp. Hierdoor blijven jongeren langer vastzitten in jeugdinstellingen, wat de uitstroom belemmert en de doorstroom naar reguliere jeugddetentie vertraagt. Dit heeft al tot ernstige incidenten geleid, zoals een gijzeling en een dodelijke steekpartij in 2022 bij jeugdinrichting Den Hey-Acker in Breda.

Onwenselijke situatie voor jongeren
De jongeren waar het om gaat, zijn vaak 18-plussers die onder het jeugdstrafrecht vallen omdat dat beter geacht wordt voor hun ontwikkeling. De bedoeling is dat deze zogenoemde risicojongeren (tot 23 jaar) hun straf uitzitten in een jeugdgevangenis. Echter, vanwege het plaatsgebrek belanden ze steeds vaker in volwassenengevangenissen of op speciaal ingerichte jongerenafdelingen, zoals in de gevangenissen van Zeist en Almelo.
De Inspectie Justitie en Veiligheid noemt deze situatie ‘onwenselijk’, omdat de zorg en begeleiding in deze instellingen niet specifiek zijn afgestemd op jongeren. Bovendien is het personeel vaak niet opgeleid om deze doelgroep te begeleiden, wat het doel van het jeugdstrafrecht ondermijnt.

Staatssecretaris: ‘Zeer ongewenst’
Staatssecretaris Ingrid Coenradie van Justitie en Veiligheid erkent het probleem en noemt de situatie ‘zeer ongewenst’. “Dit is niet alleen nadelig voor de jongeren zelf, maar ook voor het hele gevangenissysteem. Reguliere gevangenissen zitten overvol, mede omdat niet iedereen op de juiste plek zit. Dit moet anders.”
De staatssecretaris benadrukt dat de veiligheid van de samenleving, het personeel en de gedetineerden prioriteit heeft. Daarom wordt dit jaar ingezet op een uitbreiding van de capaciteit van jeugdgevangenissen.
Uit onderzoek van de inspectie blijkt dat het huidige tekort aan jeugdplaatsen ten koste gaat van de pedagogische doelen van het jeugdstrafrecht. Jongeren zouden juist tijdens hun straf begeleiding, behandeling en scholing moeten krijgen, zodat ze leren van hun fouten en niet opnieuw in de fout gaan na hun detentie.
De situatie vraagt om snelle en structurele oplossingen, om jongeren de kans te geven om hun leven weer op de rails te krijgen én om verdere overbelasting van het gevangeniswezen te voorkomen.

Het bericht Steeds meer jongeren in gewone gevangenissen verscheen eerst op BeveiligingNieuws.