Defensie wil particuliere beveiligers inzetten voor bewaking Noordzee

Het ministerie van Defensie overweegt materieel en personeel van private bedrijven in te huren om toezicht te houden op de Noordzee. Deze maatregel volgt op onthullingen van een Europees journalistiek onderzoeksproject, opgezet door Pointer (KRO-NCRV) en andere media, over Russische spionage in zeegebieden. Defensie kampt met een tekort aan personeel en middelen bij de marine en kustwacht en ziet tijdelijke uitbesteding als oplossing tot nieuwe schepen operationeel zijn in 2026 of 2027.

Het is voor het eerst in vredestijd dat Defensie overweegt militaire taken op zee uit te besteden aan particuliere partijen. Hoewel het specifieke bedrijf en de bevoegdheden van het ingehuurde personeel nog niet zijn vastgesteld, benadrukt Defensie dat het hierbij niet om bewapende taken zal gaan. Het ingehuurde schip mag enkel monitoren en verdachte situaties signaleren, waarna de kustwacht of marine zal ingrijpen.

Russische spionage
De aanleiding voor deze maatregel is het groeiende risico van sabotage en spionage door Russische schepen, die kritieke infrastructuur zoals onderzeese datakabels in kaart brengen. Uit journalistiek onderzoek blijkt dat deze schepen vaak elitemilitairen en wapens aan boord hebben. Recente incidenten, zoals het uitvallen van twee datakabels in de Oostzee, versterken de noodzaak van betere bewaking.
Binnen de Nederlandse territoriale wateren mag de marine geweld gebruiken en overtreders arresteren, maar ingehuurde beveiligers mogen dat niet. Het geweldsmonopolie blijft bij de staat. Deskundigen, zoals defensiespecialist Patrick Bolder, waarschuwen voor de risico’s van bewapende particuliere patrouilles, die zouden kunnen leiden tot een gevaarlijke concurrentiestrijd tussen commerciële partijen.

Aansprakelijkheid en toezicht
Volgens Fred Soons, emeritus hoogleraar internationaal recht, blijft de staat verantwoordelijk voor eventuele incidenten met ingehuurde schepen, tenzij zij tegen instructies handelen. Waarschijnlijk zullen maritieme kapiteins de leiding hebben over deze operaties om de verantwoordelijkheid en controle te waarborgen. Bolder stelt voor om meer in te zetten op luchtpatrouilles, zoals met MQ-9 Reaper-drones, die lange tijd verdachte schepen kunnen volgen en verdachte situaties snel kunnen rapporteren.
Het inzetten van particuliere beveiligers is een noodmaatregel. Hoogleraar militair recht Terry Gill benadrukt dat jaren van bezuinigingen de marine hebben verzwakt en dat het jaren zal duren voordat het potentieel van vroeger is hersteld.
Defensie benadrukt dat de ingehuurde schepen geen militaire taken zullen uitvoeren en onbewapend blijven. Alleen in geval van verdachte situaties wordt de kustwacht of marine ingeschakeld.

Het bericht Defensie wil particuliere beveiligers inzetten voor bewaking Noordzee verscheen eerst op BeveiligingNieuws.